کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دی سال ۱۳۴۴ تاسیس و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نظارت آن به وزارت آموزش و پرورش سپرده شد.
ایجاد امکانات لازم برای رشد و پرورش فکری و ذوقی کودکان و نوجوانان و کمک به شکوفایی استعدادهای آنان در اوقات فراغت، هدف اصلی کانون برشمرده شده است.
وظایف کانون:
تاسیس مراکز عرضه کتاب و آموزش‌های فرهنگی، هنری و ادبی مخصوص کودکان و نوجوانان در کشور
کمک به توسعه و تکمیل کتاب‌خانه‌های عمومی، مساجد، مدارس برای ایجاد بخش‌های مخصوص کودکان و نوجوانان
تهیه و استفاده از وسایل سمعی و بصری، تدارک وسایل آموزشی، تولید، توزیع، نمایش و فروش فیلم‌های سینمایی و تولید تئاتر مخصوص کودکان و نوجوانان
کمک به توسعه و ترویج ادبیات کودکان و نوجوانان از طریق تشویق نویسندگان، طراحان، هنرمندان و ناشران و همکاری با آنان
برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های ادبی، هنری و فرهنگی مخصوص کودکان و نوجوانان
تولید سرگرمی، اسباب‌بازی، بازی‌های رایانه‌ای، عروسک و ...
ایجاد واحدهای کتاب‌رسانی سیار برای عرضه کتاب به بچه‌ها در روستاها
همکاری با موسسه‌های ایرانی و غیرایرانی که با کانون هدف‌های مشترک دارند.
فعالیت‌های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- مراکز فرهنگی‌هنری (کتاب‌خانه‌ها)
نخستین کتاب‌خانه کانون در سال ۱۳۴۴ در پارک لاله تهران ایجاد شد. در حال حاضر، تعداد مراکز ثابت فرهنگی‌هنری به بیش از ۷۹۰ مرکز در کشور رسیده است.
در کتاب‌خانه‌های کانون علاوه بر امانت کتاب بیش از ٤٠ فعالیت فرهنگی، هنری و ادبی همانند نقد کتاب، داستان‌نویسی، شعرخوانی، قصه‌گویی، فیلم‌سازی، نقاشی، خوش‌نویسی، آشنایی با شخصیت‌های علمی، هنری، تاریخی ایران و جهان، آشنایی با سرزمین‌ها، قوم‌ها، ملت‌ها و نژادها، مسابقه، در کنار برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون، بازدیدهای گروهی و... انجام می‌شود.
هم‌چنین با تغییر کاربری برخی مراکز کانون، امکان حضور بچه‌های نابینا، کم‌بینا، ناشنوا، کم‌شنوا و دارای نیازهای ویژه در کنار دیگر اعضا کانون فراهم شده است این مراکز با عنوان مرکز «فراگیر» فعالیت‌می‌کنند و تعداد آنها بیش از ۴۰ مرکز در کشور رسیده است.
برای مشاهده فیلم معرفی مراکز (کتاب‌خانه‌های) فراگیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اینجا را کلیک کنید.
هم‌اکنون بیش از ۱۷۰ مرکز سیار شهری و روستایی با هدف ارایه خدمت‌رسانی به بچه‌های مناطق روستایی و محروم شهری طراحی و راه‌اندازی شده است.
برای مشاهده فیلم معرفی مراکز سیار روستایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اینجا را کلیک کنید.
طرح امانت کتاب از طریق پست توسط مربیان بیش از ۵۶ کتاب‌خانه پستی در کشور انجام می‌شود. این مربیان علاوه بر ارسال کتاب پاسخ‌گوی پرسش‌های فرهنگی، علمی، ادبی و... بچه‌ها نیز هستند.